DỰA VÀO CƠ CHẾ CỦA MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG TÂM LÝ XÃ HỘI ĐẤU TRANH NGĂN CHẶN CÁC VỤ BIỂU TÌNH CHỐNG CHÍNH QUYỀN DO CÁC ĐỐI TƯỢNG PHẢN CÁCH MẠNG KÍCH ĐỘNG

ĐVHC.Psy.34E

          Lợi dụng kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII về đẩy lùi các biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa của Đảng ta trong xây dựng và chỉnh đốn Đảng, trong thời gian qua, các thế lực thù địch, phản động và các tổ chức khủng bố lưu vong ở nước ngoài đã không ngừng rêu rao, coi đó là “kết quả” của “các cuộc đấu tranh không mệt mỏi” do chúng tổ chức. Chúng ta không phủ nhận những sai sót, những khuyết điểm trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, của Chính phủ dẫn tới những bức xúc của nhân dân như hiện tượng khiếu kiện kéo dài liên quan tới đất đai tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức hay vụ việc tập đoàn Fomosa xả thải ra môi trường gây ô nhiễm biển miền Trung… Tuy nhiên, việc lợi dụng các vụ việc này nhằm lôi kéo nhân dân, kích động bạo loan, gây mất ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, phá hoại kinh tế của đất nước … thì quả là những hành động không thể tha thứ.

Tính từ đầu năm đến nay, hàng loạt các cuộc biểu tỉnh, bạo động dưới danh nghĩa “bảo vệ môi trường”, “giải quyết tranh chấp đất đai”, “bảo vệ tự do tôn giáo”…; tuy với nhiều lý do khác nhau, địa điểm xảy ra các cuộc biểu tình ở có khoảng cách lớn về địa lý nhưng qua cách thức tổ chức và liên lạc khá bài bản, qua phương pháp tiến hành cũng như các cơ chế tâm lý xã hội mà các cuộc biểu tình này áp dụng nhằm lôi kéo kích động lương dân tham gia, chúng ta có thể dễ dàng phát hiện ra rất nhiều điểm chung và cũng không khó để dự đoán về tổ chức phản động đứng sau, giật dây cho các cuộc biểu tình này. Trong số các cuộc biểu tình này, tính chất nhạy cảm và mức độ nguy hại hơn cả, đó là việc núp nóng dưới các tổ chức tôn giáo nhằm gây áp lực, kích động quần chúng nhân dân tham gia biểu tình, bạo động. Được “đào tạo bài bản”  ở nước ngoài, dưới sự “dìu dắt” của các nhà tâm lý học tư sản, chúng ta không thể không công nhận rằng “kỹ năng” tổ chức biểu tình, kích động bạo loạn của các phần tử phản động, các tổ chức khủng bố này ngày càng chuyên nghiệp và bài bản hơn, do đó, để vô hiệu hóa các hoạt động có tổ chức này, chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp khác nhau, bao gồm cả việc áp dụng các cơ chế tâm lý xã hội nhằm làm thất bại “cuộc chiến tranh tâm lý” mà chúng áp dụng trong các cuộc biểu tình này. Có rất nhiều cơ chế tâm lý xã hội khác nhau, nhưng cơ bản và phổ biến nhất là bốn cơ chế tâm lý: Bắt chước; Ám thị; Đồng nhất hóa; Thỏa hiệp. Do dung lượng của bài viết cũng như do trình độ của bản thân còn hạn chế, trong bài viết này, tôi xin tập trung làm rõ phương pháp vận dụng cơ chế Ám thị trong xử lý các cuộc biểu tình do các tổ chức khủng bố kích động.

Như chúng ta đều biết ám thị là một trong những cơ chế cơ bản của tâm lý xã hội, là quá trình tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên tâm lý người nhằm mục đích điều khiển họ thực hiện những yêu cần nhất định.  Trong trạng thái bị ám thị, năng lực ý thức, tính phê phán của người bị ám thị đối với những nội dung bị ám thị giảm đi rõ rệt. Bên cạnh đó, sự ám thị bị ảnh hưởng rất lớn bởi những người có uy tín (có thể là uy tín thật hoặc uy tín giả), giữa người ám thị và người bị ám thị có quán hệ tình cảm gắn bó mật thiết hoặc gần gũi với nhau, bản thân những người ám thị có chuyên môn hoặc có sự tự tin nhất định vào bản thân…Lợi dụng vào đặc điểm này, các thế lực thù địch thường sử những chức sắc tôn giáo có thái độ bất mãn với chính quyền sở tại (như linh mục Nguyễn Đình Thục trong vụ biểu tình tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An giữa tháng 5  năm 2017), mua chuộc lôi kéo những cá nhân có chút uy tín tại địa phương đứng lên cầm đầu hoặc đi “vận động” biểu tình, thậm chí chúng sẵn sàng gắn mác “nhà báo”, “nhà hoạt động”, “thủ lĩnh đối lập” hòng tạo uy tín giả cho một số đối tượng khủng bố nhằm dễ bề lừa phỉnh, ám thị tới quần chúng nhân dân. Thậm chí, trong một số tình huống, chúng sẵn sàng ngụy tạo chứng cứ, lợi dụng tên tuổi của một số vị lão thành cách mạng, cắt dán, chỉnh sửa video của các lãnh đạo Đảng và Nhà nước cho phù hợp với các thông tin đã được chỉnh sửa nhằm lợi dụng uy tín của họ mà ám thị quần chúng nhân dân…

Từ những âm mưu và thủ đoạn đê hèn, xảo quyệt đó chúng ta cần phải đề cao cảnh giác, kịp thời phát hiện và xử lý nhanh, gọn, dứt điểm các vụ việc nảy sinh. Để làm được điều đó, trước hết chúng ta cần kịp thời phong tỏa “hiện trường” xảy ra “vụ việc”, tránh để vụ việc nhỏ lây lan ra trong phạm vi lớn hơn. Phát hiện những cá nhân, những tổ chức đang trực tiếp thực hiện hành vi ám thị tới quần chúng nhân dân thông qua mạng lưới an ninh nhân dân. Sau khi đã phát hiện ra những đối tượng này, chúng ta cần nhanh chóng tiến hành giáo dục, vận động để các đối tượng này hiểu rõ hành vi sai trái của mình, “hồi tâm chuyển ý” quay lại vận động quần chúng nhân dân giải tán để hưởng sự khoan hồng của pháp luật. Đối với các phần tử ngoan cố, chống đối chế độ đến cùng thì cần phải nhanh chóng cách ly “tác nhân kích thích” này ra khỏi đám đông sao cho càng “nhẹ nhàng” càng tốt để tránh gây kích động. Nếu chưa thể cách ly được các “tác nhân kích thích” ra khỏi đám đông ngay, chúng ta cần có các biện pháp vô hiệu hóa hệ thống truyền tin, không để cho các “tác nhân” tuyên truyền thông tin xấu tới đám đông (thông qua tác chiến điện tử).

Sau khi đã cách ly được các đối tượng này, chúng ta cần nhanh chóng ổn định đám đông, có thể bằng các biện pháp tuyên truyền giáo dục, đưa những cá nhân có uy tín thật sự ra vận động quần chúng giải tán, hay để sự việc tự lắng xuống, thậm chí nếu cần chúng ta sẵn sàng đáp ứng một số các yêu cầu của đám đông nhằm đưa tình hình sớm ổn định trở lại.

Bước ba, sau khi đã ổn định tình hình, chúng ta cần thông qua  nhiều kênh thông tin khác nhau vạch trần uy tín giả tạo của những kẻ cầm đầu, những tổ chức đứng sau, các hoạt động chống phá và âm mưu thực sự của chúng để quần chúng nhân dân hiểu thấu được bản chất xấu xa và thủ đoạn đê hèn của những kẻ chủ mưu, những tên tự cho mình là “các nhà hoạt động vì dân chủ”. Bên cạnh việc giáo dục nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, không để bị lôi kéo của quần chúng nhân dân thì đây cũng là một biện pháp nhằm hạ uy tín của những phần tử, những tổ chức khủng bố này, qua đó vô hiệu hóa khả năng ám thị của chúng đối với quần chúng nhân dân.

Cho dù có áp dụng bất cứ cơ chế tâm lý xã hội nào đi nữa, dù có được bài bản đến đâu, âm mưu có thâm hiểm thế nào nhưng với bản chất phản cách mạng, chống lại lợi ích của đông đảo quần chúng nhân dân thì tất yếu những âm mưu, hành vi kích động quần chúng của các tổ chức khủng bố, các phần từ phản động nhằm lôi kéo đám đông tham gia biểu tình, bảo động cướp chính quyền cũng sẽ thất bại. Tuy nhiên để hạn chế thấp nhất những thiệt hại về người và vật chất mà chúng có thể gây ra cho nhân dân, cho nhà nước, chúng ta cần vận dụng linh hoạt, khôn khéo và hết sức thuần thục các cơ chế tâm lý xã hội, trong đó có cơ chế ám thị nhằm nhanh chóng ổn định tình hình, giải tán đám đông đang bị kích động, giữ vững được trị an trong khu vực góp phần bảo đảm an ninh chính trị, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế xã hội.